8 Şubat 2015 Pazar

Fındık Fiyatları Nereye Gidecek?

23 Ağustos 2014 tarihli yazımda (yazıya buradan ulaşabilirsiniz) fındık fiyatlarının 20 TL/Kg'a yükselmesini beklemenin hayalcilik olacağını ifade etmiştim. Ekonomi alanında öngörüde bulunmak tehlikeli bir iştir. Görülen o ki bu öngörümde yanılacağım. Ancak buradaki hata çok da büyük bir yanılma sayılmaz. Çünkü aynı yazımda kurun fındık üreticileri lehine hareket edeceğini de öngörmüştüm ve bu gerçekleşiyor. TL değer kaybediyor ve hem uluslar arası piyasalara hem de iç dinamiklere bakıldığında TL'nin daha da değer kaybedebileceği açık bir şekilde görülüyor.


İşlenmemiş kabuklu fındık fiyatları 20 TL'ye çok yaklaştı. Eğer 20 TL'ye ulaşırsa öngörümde yanılmış olacağım ve gidişat 20 TL'yi geçebileceği yönünde. Medyada da yoğun ilgi gören ve haberlere konu olan fındık fiyatlarındaki yükseliş karşısında yorum yapanlar genellikle fındığı işleyip satan kişiler. Bu kişiler üreticiden fındığı olabildiğince ucuz almak isteyeceklerdir. Bu nedenle genellikle yükselen fındık fiyatları için yanlış olmasa da yanıltıcı bilgi verip üreticilerin ellerindeki fındığı bir an önce pazara sürmesini sağlamayı amaçlıyorlar. Haberlerdeki yorumlarına bakıldığında bunu net bir şekilde görmek mümkün. Peki üreticiler eğer ellerinde kaldıysa, fındığı piyasaya sürmek için daha beklemeliler mi? Fiyatlar daha da yükselir mi?

Öncelikle belirtmek gerek ki üreticilerin elinde çok çok az fındık kalmış durumda. Üstelik depolardaki önceki yıllara ait fındıklar da tükendi. Yani fındık kıtlığı var. Ekonomide bir ilke vardır, değişmez ve kesindir. Az olan ve talep edilen şey kıymetlenir. Fındık da az, o halde daha da değerlenmesi beklenebilir. Üstelik değer kaybetmeye devam edeceği öngörülen TL de fındık fiyatlarının TL cinsinden -ki üretici fındığını TL ile satar- yükselteceği anlamına geliyor. 2015 yılı Mayıs ayına kadar veya Mayıs ayı içinde fındığın 25 TL'ye yükseldiğini dahi görmek mümkün olabilir artık.

Fındık fiyatlarını etkileyecek en temel unsur hava şartlarıdır. Bugün fındık fiyatlarının bu kadar yükselmesinde, 2014 yılı Nisan ayı sonunda Karadeniz bölgesinde yaşanan don olayının etkisi büyüktür. Aşırı soğuk geçen bir gece bile 2014 yılı mahsulünü dalında kavurmuştur. Vadilerde ve deniz kıyısı gibi alçak bölgelerdeki üreticiler bu zarardan kurtulmuş olsalar da, yüksek kesimlerde yer alan arazilerde hiç hasat yapılamamıştır. 2015 yılı baharında da böyle talihsiz bir iklim olayının yaşanması veya yaz aylarında meydana gelebilecek aşırısı sıcaklar ve uzun süre devam edecek bir kuraklık yine rekolteyi olumsuz etkileyebilir. Fındık rekoltesini olumsuz etkileyecek hava şartlarının yaşanması halinde ise fındık fiyatları yine yüksek kalacaktır. Ancak verimli bir 2015 yılı yaşanırsa fiyatlar düşüş eğilimine girecektir.

Elinde Fındığı Olanlar Ne Yapmalı?

Elinde fındığı olanlara şöyle veya böyle yapın demek çok da doğru değil. Mevcut yüksek fiyatlardan ellerinden çıkarıp uzun yıllardır hiç satmadıkları bir fiyattan ürünlerini satmanın keyfini sürebilirler. Ancak biraz daha sabredip fiyatların daha da yükselmesini de bekleyebilirler. Yine mevcut fındığın bir kısmını satarak karı garantilemek ve kalan kısmını da olası bir yükseliş için bekletmek de tercih edilebilecek bir yol. Kısacası fındığı olan üreticiler bu yıl karlı ve zarar etseler de kardan zarar etmiş olacaklar. Bundan bir iki yıl önce 3 Kg fındık satıp kazanabildikleri parayı bu yıl 1 Kg fındık ile kazanabiliyorlar. Ancak pek çok üreticinin ya rekoltesi düştü ya da daha da kötüsü oldu ve hiç fındık elde edemedi. Yani ekmeğini fındıktan kazananların hepsi bu fiyatların sefasını süremiyor.

2014 yılı fındık ihracat rakamları açıklandı. Bu rakamlara bakıldığında 2012 yılından hiç mahsul kalmadığı görülüyor. 2013 yılından kalan az miktar mahsulün de tükenmiş olduğunu anlamak çok kolay. 2014 yılı mahsulünün de anında tükendiğini söylemek çok da yanlış olmaz. Tabloyu inceleyebilmeniz için paylaşıyoruz.

2014 yılı Fındık İhracat Tablosu

Hiç yorum yok: