Geçtiğimiz yıllarda da fındık rekoltesinin genelde düşük seyretmesi nedeniyle depolardaki mevcut fındık stoku tükenmiş durumda. Zaten depoda uzun süre bekleyen fındıkların tadı değiştiğinden tüketimden ziyade fındık yağı üretimi için kullanılıyorlar.
Yeni sezon fındık fiyatları her yıl Ağustos ayında serbest piyasada belli bir değerden başlar, Eylül ve Ekim aylarında üreticilerin yeni mahsülü pazara indirmesiyle, yani artan arza bağlı olarak kısmen düşer ve ilerleyen dönemlerde arz/talep dengesine göre yavaş yavaş yükselen veya dar bir bantta dalgalanan bir seyir izler. Genellikle fındıkta tavan fyat Mayıs ayında görülür.
2014 yılının da çok farklı olmayacağı öngörülebilir. Ancak burada dikkat çekici bazı noktalar var. Giresun Ticaret Borsası'nın verilerine göre 18 Ağustosta kabuklu fındığın kilogram fiyatı 11,20 TL iken 20 Ağustosta 11,00 TL'ye gerilemiş. Ordu'da yetişen levant kalite fındığın kg fiyatı ise 10,00 TL civarında. Bu fiyatların Eylül ayı içerisinde 9,00 hatta 8,00 TL'ye kadar gerilemesi mümkün olabilir. Ancak üreticilerin büyük bölümü, özellikle ödenecek acil borçları olmayanlar fındığı 15,00 TL'den ucuza satmaya niyetli değil. Yani fındık üreticisinin fiyat hedefi bu yıl 15,00 TL/Kg. Peki ya daha da yükselebilir mi?
Fındık rekoltesinin düşük olacağının anlaşılmasıyla Nisan ve Mayıs aylarında yükselen fındık fiyatları 10,00 TL'ye ulaşınca elinde stok bulunan üreticilerin önemli bölümü fiyatlar düşer endişesi ile ellerindeki stoku s
attılar. Fındık fiyatları 15,00 TL'ye çıkarsa büyük bölümü bu satıştan önemli oranda zarar etmiş olacak.
Peki fındık fiyatları 20,00 TL/Kg olabilir mi?
1 Kg kabuklu fındık için (Giresun kalite) 20,00 TL oldukça yüksek bir fiyat. Fiyatın 15,00 TL'yi geçmesi beklenebilir ama 20,00 TL'ye çıkmasını beklemek biraz hayalcilik olabilir. Yine de ekonomik sıkıntı çekmeyen üreticileri sezon kapanana kadar bu fiyatı hedefleyip beklemeyi tercih edebilirler. Ancak sezon kapanmadan ellerindeki ürünü piyasaya sürmeleri onlar için daha hayırlı olacaktır. Çünkü olağanüstü hava şartları nedeniyle düşük olan 2014 rekoltesi nedeniyle yükselen fiyatlar, 2015 yılı için geçerli olmayabilir. 2015 yılı fındık açısından verimli bir yıl olursa tekrar fındığın Kg fiyatı 5,00 TL'ye kadar gerileyebilir. Stokta fındık olmamasındna dolayı daha da düşmesi pek olası görünmüyor.
Fındığın fiyatını etkleyen bir önemli etken de kur. ABD'de açıklanan ekonomik veriler Doların değerlenmesini destekler nitelikte. Dolarda değer artışı olmasa bile bu etki ile kurun aşağı sert inişler yapması pek olası görünmüyor. Özellikle de 2015 yılında ABD'de faiz artırımı olursa dolar kuru yukarı seyir göstermek isteyecektir. Bu yukarı seyir başka etkenlerce de desteklenirse kurda önemli artışlar olabilir. Dolar kuru yükselmesi ise fındık fiyatının TL bazındaki fiyatını yukarı yönlü etkiler. Bu da demek oluyor ki önümüzdeki dönemde kur da fındık üreticisinin yanında olacak.
Nutella markasının sahibi İtalyan Ferrero şirketi yükselen fındık fiyatları nedeniyle ABD'nin Oregon eyaletindeki üreticilerden fındık alacağını duyurdu. Türkiye dışındaki fındık üretimi yapılan ülkelerdeki üretim fiyatların yükselişini etkileyebilir. Anca dünyadaki toplam üretimin %70'inden fazlasını gerçekleştiren ülkemizde yaşanan rekor rekolte düşüşü global piyasalardaki fındık fiyatlarının yükseltecektir. Bunun önünde duracak bir güç yoktur.
Fındık üreticileri ne yapmalı?
Fındık üreticileri ellerindeki mahsülü mümkün olduğunca pazara indirmemeli. Acil nakit ihtiyaçları varsa ihtiyaçlarını karşılayacak kadar ürün satmalı. Sezon boyunca fiyatları takip etmeli ve mümkün olan en yüksek seviyeden ürünü elinden çıkarmalı. Ancak bu yıl üreticilerin gelecek sezona fındık saklamaları büyük risk almak olacaktır. Gelecek yıl fındıkta bolluk yaşanması durumunda bu yıl görülecek fiyatları görmek hayal olacaktır.
Fındık ile ilgili güncel haberleri BURADAN takip edebilirsiniz.
