Android Telefonlar Neden Güncelleme Almıyor?

Eğer yeni bir telefon alacaksanız, yeterli ekonomik gücünüz var ve mevcut en yüksek teknolojileri barındıran en yeni ve en üst düzey, high-end bir cep telefonu alacaksanız dikkat! Eğer seçiminiz Android telefonlardan yanaysa kendinizi kısa bir süre sonra aldatılmış hissedebilirsiniz. Çünkü muhtemelen telefonunuzun android sürümü şanslıysanız en çok bir defa güncelleme alacaktır. Eğer şanssızsanız telefonunuzu aldığınız andaki android sürümü ile yeni telefon alana kadar kullanabilirsiniz.

Kullandığım son android telefon olan Samsung S3'ü daha piyasaya yeni sürülmüşken, o zamana göre hiç de ucuz olmayan bir fiyata almıştım. Yanlış hatırlamıyorsam android sürümü yalnızca bir defa güncelleme alan S3'ü Samsung android 3.4'te bıraktı ve yoluna devam etti. Bu blogta Samsung'u bu konuda sert şekilde eleştirdiğim yazıları kolayca bulabilirsiniz. Çıktığı zaman o dönemin en gelişmiş telefonlarından biri olan S3'ü aldıktan sonra android güncellemesinin çabucak kesilmesi ve uygulamaların yeni android sürümlerine göre güncellenmesi kısa sürede telefonun aşırı yavaşlamasına yol açmıştı. Hatta bazı uygulamalar artık android 3.4 sürümü ile çalışmadığından telefonumda bu uygulamaları kullanamaz hale gelmiştim. O dönem çözümü telefonu formatlayarak Custom OS kurmakta bulmuştum. Custom OS ile telefonu uzun süre kullanmaya devam etsem de bu yöntem hem herkesin üstesinden gelemeyeceği kadar karmaşık, hem telefonunuzdaki üretici tarafından özelleştirilmiş yazılımlar gerektiren bazı donanım ve özellikleri kullanılamayabildiğinden hem de kuracağınız Custom OS'un ne kadar güvenilir olduğu bilinemediğinden uzak durmanızı öneriyorum. Çünkü sırf kullanıcıların kişisel verilerini ele geçirme amacıyla Custom OS hazırlayanlar bile olabilir. Böyle bir telefonda bankacılık uygulamalarını kullanmak kesinlikle ateşle oynamak gibi olduğundan çok dikkatli olunması gerekir. 

O dönem büyük bir hayal kırıklığı ile Samsung'u suçlamış olsam da, internette karşıma çıkan bir grafik diğer üreticilerin de bu konuda Samsung'tan çok da iyi olmadıklarını gösteriyor. Android telefon üreticileri o kadar çok sayıda farklı özelliklere sahip telefon modellerini piyasaya sürüyorlar ki tüm enerjilerini sürekli yeni ve farklı özelliklere sahip telefonlar geliştirmeye harcıyorlar. Mevcut ürettikleri sistem özellikleri son derecede güçlü, donanımsal olarak adeta birer canavar olan en üst düzey telefonlarını bile piyasaya sürdükten sonra bu nedenle yazılım açısından unutuyorlar. Yani telefonlarını alanlara "Biz yeni model çıkardık gidin onu alın" diyorlar. 

Android dünyasında durum böyle iken Apple çok daha farklı bir strateji izliyor. Apple öncelikle Android telefon üreticileri gibi aynı anda çok sayıda farklı telefon modelini piyasaya sürmüyor. Genellikle bir baz model ve bir adet de plus versiyonu ile yetiniyor. Donanım özellikleri açısından Android üreticilerden bazı açılardan geride kalabiliyor. Ancak yazılım, donanım yazılım uyumluluğu ve çalışma verimliliği açısından rakipsiz. Ayrıca ürettiği telefonlara uzun yıllar sistem güncellemesi desteği sunuyor. Örneğin en son iOS 13 güncellemesi geldiğinde Apple 2014 yılında piyasaya sürdüğü iPhone 6 ve iPhone 6S modellerine destek vermedi. Ancak iPhone 6 ve 6S sonrası tüm modeller güncelleme aldı. Yeni iPhone alan bir kişi yaklaşık 5 yıl boyunca sistem güncellemesi almayı bekleyebilir. Android dünyasında ise bu süre bir yılı geçmiyor. Bu durum iPhone 7 ve sonraki modellere sahip olanların en güncel uygulamaları gönül rahatlığı ile telefonlarında kullanabilmelerini sağlıyor. 

Android telefonlar çok güçlü donanım özelliklerine sahip olsalar da kısa sürede Android sürümleri eski kalacağından ve tüm uygulamalar güncel android sürümüne göre güncelleneceğinden yazılımsal uyumsuzluklar nedeniyle sorun çıkarmaya başlıyor. Yavaşlama, takılma, donma, hızlı şarj tüketimi gibi pek çok problemle kullanıcısına saç baş yoldurabiliyorlar. Bugün 10 bin TL ve hatta üzerinde bir tutarı ödeyerek aldığınız bir telefon en çok bir yıl sonra tadınızı kaçırmaya başlıyor. 

Hangi üreticinin telefonlarına ne kadar güncelleme desteği sunduğunu aşağıdaki grafikte görebilirsiniz:

Grafikten de görüleceği üzere piyasaya hakim markalar adeta dökülüyor. Ülkemizde başarılı bir reklam kampanyası yürüten OPPO'nun eski telefonlarına güncelleme sağlama oranı %10, LG ise OPPO'dan bir tık daha iyi ama hemen hemen aynı. Samsung'da oran %20'lerde kalıyorken ABD ile başı dertte olan Huawei %40'lar seviyesi ile Samsung'u ikiye katlıyor. Lenovo %50 seviyelerine ulaşan ilk marka ve şaşırtıcı şekilde yine bir Çin'li marka olan Xiaomi %60 ile ikinci en iyi. Birinciliği ise bir zamanların efsane markası olan Nokia %90'ın üzerinde bir orana ulaşarak açık ara göğüslüyor. Nokia'nın iflasına neden olan Android işletim sistemine en çok  güncelleme sağlayan marka olması da dikkat çekiyor.

Nokia artık piyasada hakim olmasa da ürettiği telefonların %90'ından fazlasına android güncellemesi sağlamış olması ile diğer android telefon üreticilerinden pozitif ayrışıyor. Muhtemelen bu durum güncelleme konusunu rafa kaldıran piyasaya hakim markalar karşısında bir pazarlama stratejisinin sonucu. Eğer android kullanıcısı iseniz ve güncelleme sizin için önemli ise Nokia sizin tercih etmeniz gereken tek marka olarak görünüyor. 

Apple tarafında ise grafiğe gerek yok. 2014 yılında iPhone 6 ve 6S iOS 8 ile gelmişti ve en son iOS sürümü olan iOS 13'e kadar güncellemeleri aldılar. Yani iPhone 6'yı 2014 yılında iOS 8 ile alan ve halen kullanan bir kullanıcı şu anda iOS 12'yi kullanıyor. 

Custom OS Kullanıcıları Google Playstore Kullanamıyor

Diğer markaları bilmem ama Samsung ürettiği cep telefonlarına verdiği güncelleme desteğini çok kısa süre içinde kesiyor. Şu anda kulandığım 2012 yılında piyasaya çıkmış olan Galaxy S3 modelini android 3.4'e kadar güncelleyip bırakmıştı. Yıllardır sadece Samsung kullandığım için diğer markalarda durum nedir bilemiyorum. Ancak benim gibi pek çok Samsung kullanıcısı telefonuna ya kendisi, ya bu işten anlayan bir arkadaşı veya telefoncuya vererek Custom OS yükletiyor.

Öncelikle şu anda Galaxy S3 telefonumda Android 6.0.1 yüklü olduğunu belirtmem gerek. Üstelik telefon son derecede stabil çalışıyor. Orijinal OS yüklü iken yarım gün dayanmayan bataryası bir gün rahat idare ediyor hatta iki gün dayanıyor. Yine orijinal OS'ta olduğu gibi donmalar, çökmeler, kasmalar yok. Haliyle donanımsal olarak telefonun androidin üst sürümlerini desteklemediği gibi bir durum söz konusu değil. Eski model bir cep telefonunuz varsa dünyanın parasını verip yeni model almak yerine, gidip Custom OS yükletebilirsiniz. Sizi sinir krizine sokma potansiyeline sahip olan telefonunuzu tekrar sevmeye başladığınızı göreceksiniz. Bu konuda iddialıyım.

Ancak Google amcanın Custom OS kullanıcılarına kötü bir sürprizi var. Google telif hakkı gerekçesi ile Custom OS'lara Google PlayStore desteği vermiyor. Yani Custom OS yüklediğinizde telefonunuzda Google PlayStore'un yüklü olmadığını göreceksiniz. Üstelik yüklemek de pek kolay değil. Ben çok uğraştım, sonunda pes ettim. Google PlayStore yüklemeyi başarsam dahi ya çalışmıyor veya telefonun açılmasını dahi engelliyordu. Kısacası pek çok kişi bunu başaramayacaktır diye tahmin ediyorum. Zaten bir yolunu bulup yüklemeyi başarsanız dahi muhtemelen her güncellemede tekrar tekrar uğraşmanız gerekecektir.

Google PlayStore alternatifi bazı Android app Store'lar mevcut. Bunlardan benim en sevdiğim Mobogenie ve Yandeks oldu. Mobogenie'de bol miktarda reklama maruz kalsanız da pek çok uygulamayı bulabiliyorsunuz. Ayrıca Amazon Underground'u da deneyebilirisiniz. Ben çok pratik bulmasam da beğendim.

Eğer aradığınız uygulamayı alternatif app store'larda bulamazsanız üzülmeyin. Google PlayStore telefonunuzda yüklü olmasa dahi, Google PlayStore'dan uygulamaları indirebilirsiniz. Bu iş için kullanabileceğiniz çeşitli internet siteleri var. Tek yapmanız gereken indirmek tarayıcınızda PlayStore'a girip indirmek istediğiniz uygulamayı bulmak. Sonra indirmek istediğiniz uygulamaya ait URL'yi adres çubuğundan kopyalayıp aşağıda linkini verdiğim sitelerden birinde (alternatif siteler de kullanabilirsiniz) yer alan URL çubuğuna yapıştırıp download bağlantısı (linki) elde etmek. Sonra bu linki kullanarak uygulamaya ait APK dosyasını bilgisayarınıza indiriyorsunuz. Bilgisayarınızdan ise hafıza kartı veya USB veya Blutooth ile telefonuza dosyayı atıp yükleyebilirsiniz.

Google PlayStore'dan Bilgisayara Uygulama İndirmek İçin:

1. http://apps.evozi.com/apk-downloader/
2. https://apkpure.com/

adreslerini veya bulacağınız alternatif siteleri kullanabilirsiniz.

 Cep telefonunuzdaki yarayıcı ile de aynı işlemi yaparak uygulamayı doğrudan telefonunuza da indirebilirsiniz. Ancak küçük telefon ekranında bu işlemleri yapmak bana pek pratik gelmedi. Ayrıca uygulamayı telefonunuza indiriyorsanız WIFI ağa bağlı olduğunuzdan emin olun. Aksi halde kotanız dolabilir.

DİKKAT!!!

Yukarıdaki siteleri kullanarak indirdiğim uygulamaların bir kısmını yüklemek mümkün olmadı. Yüklenebilenler ise açılışta hata verebiliyor. Kısaca Google PlayStore hizmetini telefonunuza yüklemeniz isteyen bir uyarı ile karşılaşıyorsunuz. Bu uyarıyı "Tamam" diyerek geçmek mümkün değil. Sürekli ekrana geliyor. Tamam demek yerine uyarı kutusunun dışındaki bir noktaya tıklamak benim telefonumda işe yaradı. Google PlayStore olmadan çalışmayacak diye uyarı aldığım uygulamaları bu yöntemle çalıştırabiliyorum. Evet, biraz can sıkıcı ama çok da zaman kaybettirmiyor.

Custom OS yüklemeye değer mi?

Benim cevabım "EVET". Ama eğer telefonunuz çok eski bir model ise, donanımsal özellikleri güncel uygulamalar için yetersiz kalmaya başladıysa, Custom OS yeterli olmayacaktır. Bu durumda telefonunuzu yenilemeyi düşünebilirsiniz. Şu anda Galaxy S3, her ne kadar güncel modellere göre oldukça zayıf bir donanıma sahip olsa da, Android 6.0 ile sorunsuz çalışabiliyor ve Google PlayStore yüklü olmamasından kaynaklanan sorunları saymazsak, çalıştırmada sorun yaşadığım bir uygulama olmadı. Tabi telefonda oyun oynayan biri değilim bu nedenle oyun performansı hakkında yorum yapamam.

Galaxy S2, S3, ve eski Note modelleri, eğer temiz kullanılmışlarsa güncel Android sürümleri ile sorunsuz çalışacaklardır. Donanım olarak güncel modellere göre çok geride kalmış olabilirler ancak hala yeterli kapasiteye sahipler. Güncel modelleri, özellikle amiral gemisi olarak tabir edilen en üst modelleri süper spor otomobillere benzetebiliriz. Oysa evimizden işimize gitmek için yüzlerce beygir güce ihtiyacımız yoktur. Pekala küçük ve ucuz bir şehir otomobili bile işimizi görecektir.

Çeşitli Custom OS'lar var. Ben CyanogenMod'u kullanıyorum ve gayet memnunum.

Son olarak, eğer illa ki yeni bir telefon almaya karar verirseniz, IOS'a geçiş yapın. Bir Ipad kullanıcısı olarak hiçbir telefonun bu kadar sık güncelleme aldığını düşünmüyorum. Üstelik IOS Androide kıyasla çok daha pratik ve stabil bir sistem. Fiyatı biraz tuzlu, ama Custom OS kurarak eski emektarınızı bir süre daha kullanıp, iphone için para biriktirebilirsiniz.

Cep Telefonlarında Custom OS

Uzun bir giriş yapılabilir bu yazıya ama pek de gerek yok. Son teknoloji telefonlar çok pahalı. Üstelik verdiğiniz paranın karşılığını verebiliyor mu? Değer mi? Bu soruların cevabı kişiden kişiye değişir elbette. Ancak belli bir kesim son teknolojiyi takip edip yüksek fiyatlarla yeni telefonları almaktansa, eski telefonları ile olabildiğince idare etmek istiyor. Ancak bu telefon üreticilerinin pek de hoşuna giden bir durum değil. Çünkü sürekli yeni ve daha üstün telefonlar üretiyorlar ve bu telefonları da satmak istiyorlar. Herkes eski telefonu ile uzun süre idare etse, satış rakamları düşer.

Bu konuda müşterilerini en çok mağdur eden markalardan biri şüphesiz Samsung'tur. Genel felsefesi sürekli daha güçlü yeni telefonlar çıkarmak olan Güney Kore'li şirket, buna o kadar çok odaklanıyor ki, eski modellerine destek vermeye zaman bulamıyor. Dünyanın parasını verip de aldığınız telefonlar ise, donanım olarak gayet iş görebilecek potansiyele sahip olsalar da, yazılım desteği olmadığı için, güncellemeler gelmediği için kullanıcısını saç baş yolduran problemlerle uğraşmak zorunda bırakıyor. Ancak bu durumdan kurtulmanın bir yöntemi var... Custom OS.

Custom OS Nedir?

Bildiğiniz gibi, yeni aldığınız bir cep telefonu, o cep telefonu için özel olarak hazırlanmış bir yazılım ile gelir. Apple ürünlerinde yazılım iOS tabanlıdır. Diğer üreticiler ise Android tabanlı bir OS, yani işletim sistemi ile gelir. Yalnız her telefondaki OS o telefona göre özelleştirilmiştir. Yani bir telefona ait OS'u alıp başka bir telefona yüklediğinizde en iyi ihtimalle pek çok özellik çalışmayacaktır. En kötü durumda ise telefonunuz hiç çalışmaz veya ciddi donanım hasarları ile karşı karşıya kalabilirsiniz.

Custom OS ise, cep belli cep telefonu modelleri için, üretici firmanın sağladığı OS'un dışında, üretici firmadan farklı kişilerce hazırlanmış yazılımlardır.

Yeni modellerini satmak için eski model telefonlarına güncelleme yayınlamayan (Samsung gibi) firmaların ihmal ettiği bu görevi Custom OS yayınlayan kişiler üstleniyor da diyebiliriz.

Custom OS Nasıl Yüklenir? 

Custom OS yüklemek oldukça teknik bir iştir ve bu konuda yeterli bilgiye sahip kişilerce yapılmalıdır. Ancak bir uzman olmayı da gerektirmez. İnternette bu konuda detaylı açıklamaları Custom OS üreticilerin sitelerinde ve çeşitli forum sitelerinde bulabilirsiniz.

Genel olarak bir hafıza karına ihtiyaç duyacağınızı belirtebilirim. Öncelikle Custom OS dosyalarını hafıza kartına yükleyip, telefonu sistem menüsü açılacak şekilde (bu telefondan telefona değişir) yeniden başlatmalı, telefondaki mevcut sistemi formatlamalı ve hafıza kartına kaydetiğiniz yeni yazılımı telefonunuza yüklemelisiniz. Telefondan telefona işlemler farklılık arz edeceği için en doğrusu sizin telefonunuzda işlemlerin nasıl yapılacağını internette araştırıp, bu işlemi daha önce yapmış kişilerin paylaşımlarını ve uyarılarını dikkate almak olacaktır.

Custom OS Yüklemenin Avantajları?

• Öncelikle telefonunuz Android'in daha güncel versiyonlarına (belki de en güncel versiyonuna) sahip olacaktır.
• Daha güncel bir sisteme sahip olacağınızdan, uygulamalar daha sağlıklı çalışacaktır.
• Telefonunuz güncel uygulamaları daha sağlıklı çalıştırdığından batarya ömrünüz uzayacaktır.
• Eski Android sistemlerdeki güvenlik açıklarından kurtulmanız olasıdır.
• Telefonunuzda yaşadığınız donma ve çökme gibi durumlar ya ortadan kalkacak ya da azalacaktır.
• Telefonunuzun hızı artacaktır.
• Telefonunuzu daha uzun süre kullanıp tasarruf sağlayacaksınız.

Custom OS Yüklemenin Dezavantajları? 

Custom OS yüklemek sadece artıları olan bir durum değil. Elbette bazı dezavantajları da olabilir.

• Custom OS telefonunuzla üreticinin sağladığı OS kadar uyumlu olmayabilir. 
• Custom OS kendi içinde çeşitli güvenlik açıkları içerebilir
• Custom OS yüklediğinizde telefonunuzdaki alışageldiğiniz arayüzde değişiklik olabilir.
• Custom OS ile telefonunuzdaki bazı özellikleri tam desteklemeyebilir.
  
  

   Custom OS Ne Zaman Yüklenmeli?

  Eğer telefonunuza uzun süre boyunca güncelleme gelmediyse, batarya ömrünüz aşırı kısaldıysa, güncel uygulamaları çalıştırmakta zorlanıyorsanız, telefonuzuzda sık sık donma ve çökme oluyorsa Custom OS yüklemeyi düşünebilirsiniz. 

  Custom OS Yüklemeden Önce Yedekleme Yapın 

  Custom OS yüklemeden önce telefonunuzdaki mevcut sistemi formatlamış olacağınızdan tüm verilerinizi kaybedeceksiniz. Telefonunuzda saklamak istediğiniz her türlü dosyayı (vidolar, fotoğraflar, mesajlar vs.) işleme başlamadan önce yedeklemeniz bu nedenle önemlidir. Ayrıca telefon hafızasında kayıtlı rehber bilgileri de kaybolacaktır. Bu nedenle eğer telefon rehberinizdeki kişilere ait numararaları telefon hafızasında saklıyorsanız, onun da bir yedeğini almanız önemlidir. Aksi halde tüm telefon rehberiniz kaybolabilir. 
  
  
   
  

   

  
   

Samsung Telefonlardan Neden Uzak Durulmalı?

Bu belki de tüm Android telefonlar için geçerli ama, özellikle Samsung marka telefonlardan uzak durulması gerektiğini belirtmem gerek.

PEKİ NEDEN?

Samsung telefonlar tasarım açısından gayet başarılılar. Teknik özellikle açısından bakarsak, yine çok başarılılar. Peki neden Samsung telefonlardan uzak durmalısınız?

Bunun çok basit bir cevabı var. O dünyanın parasını verip aldığınız telefon çok geçmeden size saç baş yoldurcak.

Çünkü Samsung için önemli ola
n, sürekli high-end modeller üretmek. Yani öyle telefonlar üreteyim ki, rakipler arasında ne güzeli, en güçlüsü olsun diyor adamlar.

Samsung aldığınız son model telefonunuza bu neden güncelleme yayınlamıyor. Haksızlık da etmeyelim, belki bir iki güncelleme gelebilir. Ama sonrası kesiliyor. Özellikle yeni bir model çıktıktan sonra güncellemeyi unutun artık. Yani satış sonrası hizmet diye birşey yok. Oysa uygulamalar sürekli güncellenecek. Telefonunuz ağırlaşacak, donacak, çökecek. Evet evet... O çok güçlü telefonunuz en geç 6 ay sonra donmaya, çökmeye başlayacak büyük ihtimalle. Şarjı o kadar hızla bitecek ki, mümkün olduğu kadar şarjda takılı tutacaksınız.

Samsung haricinde başka bir android sistemli telefon kullanmadığımdan diğer markaları bilmiyorum. Ama aynı zamanda ipad sahibi olan biri olarka, iOS'u şiddetle tavsiye ederim. Sürekli güncelleme geliyor ve her güncelleme önceki modelleri de (birkaç çok eski model hariç olmak üzere) destekliyor. Sistem kağıt üstünde daha zayıf olabilir ama tasrım gayet başarılı. Kullanış da çok pratik. Performans dersen, donma mı? Çökme mi? Yaşama olasılığınız neredeyse yok. Aşırı stabil bir yapı.

Hal böyle olunca paranızla rezil olacağınıza, alın bir iPhone rahat edin. Sisteminiz sürekli güncel kalsın.iPhone sahibi olmanın havası da...Tabi böyle boş bir hava peşinde koşuyorsanız...Ama koşmasanız da o havaya sahip olacaksınız zaten :D

Bunu yazarken, Samsung Galaxy S3 telefonu inatla kullanmaya devam ettiğimi, Samsung'un Android 3.4'ten sonra S3'e güncelleme yayınlamadığını, bu nedenle Custom OS yükleyerek ancak Android'in en güncel versiyonuna (5.0.2) kavuşabildiğmi belirtmem gerek. Ne fark oldu derseniz... Telefon eskisine göre ciddi oranda hızlandı, donma miktarı ciddi oranda azaldı, çökme neredeyse yaşanmaz hale geldi, batarya ömrü uzadı...