Emek Piyasasında İşçiler Robotlara Karşı

Emek Piyasası

Belki senaristlerin korktuğu olmayacak ve ne Terminatör ne de Matrix filminde gördüğümüz gibi yapay zekaya sahip gelişmiş robotlar ile insanlar hiç savaşmayacaklar. Ancak farklı bir mecrada robotlar ve insanlar arasında savaş başlayalı çok oldu. Emek piyasasında robotlar insan emeğinin yerini çok uzun bir süredir tehdit ediyor.

Emek piyasasını bilmeyenler olabileceği için açıklık getirerek yazıya devam edelim. Emek piyasası işi olsun olmasın çalışabilir durumda olan insanlarla insanların emeğine ihtiyacı olan gerçek ve tüzel kişilerden oluşan sanal bir piyasadır. Bu piyasada insanlar emeklerini belli ücretler karşılığında gerçek ve tüzel kişiye sunarlar. Gerçek ve tüzel kişiler de aldıkları emek hizmeti karşılığında belli bir ücret öderler. Emek piyasasında alınıp satılan şey insan emeğidir, herhangi bir mal ya da başkaca bir hizmet yoktur.

Sanayi devriminden beri gelişen teknoloji ile fabrikaların üretim kapasitesi sürekli artmıştır. Aynı miktarda işçi ile aynı sürede çok daha yüksek miktarlarda üretim yapmak mümkün olabilmiştir. Hatta bazı durumlarda daha az işçi ile daha çok üretim yapmak dahi mümkün olmuştur. Gelişen robotik teknoloji ve otomasyon, mekatronik ve CAM yani bilgisayar destekli üretim gibi kavramlar hayatımıza girmiştir, sadece sözlüklere hapsolmamışlardır.

Günümüzde bir fabrikaya girdiğinizde mutlaka bazı işleri otomatik olarak yapan makineler görürsünüz. Robotlar hiç yorulmadan, moral kaybına uğramadan ve sarf ettiği enerji ile bakım onarım maliyetleri dışında her ay ücret, sigorta gideri, senelik izin gibi işverene sürekli maliyetler yüklemeyen, aksine çok daha seri ve standart kalitede üretim yapmaktadırlar. Hal böyle olunca bir işveren neden insan emeğine ihtiyaç duysun ki?

Patronlar için oldukça faydalı olan bu tür teknolojiler işçiler için ise bir kabus olabilir. Onlar ile çalışırken çok daha az yorulabilirsiniz, ancak onlar sizin yaptığını işinizi yapmaya başladıklarında size duyulan ihtiyaç en iyi olasılıkla azalacaktır. Bir süre sonra patronunuz sizi odasına çağırıp "Artık size ihtiyacımız kalmadı" diyebilir. Bugün dünyada bundan 20 yıl öncesine göre çok çok daha fazla miktarda üretim yapılmaktadır. Ancak bugün tüm dünyada işsizlik çok önemli bir problem haline gelmektedir. İnsanlara fabrikalarda daha az ihtiyaç duyulduğunda toplumsal yapıyı zedeleyecek derecede işsizlik oranları ile karşılaşmak mümkün olmaktadır.

Ancak teknolojiden artık kaçış yok. İnsan emeği sanayi üretiminde en alt seviyeye inecek. İnsanlar yönetim, karar alma, kontrol ve bakım onarım gibi daha çok hizmete yönelik departmanlarda çalışacaklar. Ancak gelişen bilgisayar ve yönetim ile ilgili programlar ve teknolojik altyapı, hizmet alanında da insan emeğine olan ihtiyacı minimum seviyeye çekmektedir. Peki insanlar nasıl iş bulacaklar?

İnsanların büyük bir kısmını mühendis, programcı, teknisyen gibi alanlarda çalışmaya devam edeceğini söyleyebiliriz. İdari işleri yönetecek ve yürütecek personel de mutlaka gerekecektir. Aynı zamanda reklam/pazarlama/halkla ilişkiler gibi dallarda çok daha fazla personel gerekecektir. Bunların dışında insanlar sanata ve spora yönelebilir. Ancak genel anlamda işsizlik sorununa bunların kesin bir çözüm getiremeyeceği de açıktır.

Belki de gelecekte robotlar çalışacak, insanlar ise tembel tembel keyiflerini sürecekler.